Zaterdag 6 februari 2016
SPRINGRUGBOEKEN
De boeken zijn thuis afgemaakt en worden nu door ons besproken.
Corrie heeft een groot probleem ontdekt bij haar springrugboeken. Als ze de boeken opent, komen er kreukels op de rug tevoorschijn, maar sommige blijven ook zichtbaar als het boek dicht is.


Springrugboek van Corrie, met gekreukelde rug.
Nadat Corrie haar eerste boek klaar had, maakte ze een tweede exemplaar om een rug zonder kreukels te krijgen. Bij dit boek vond ze echter de kneep te onopvallend en te ondiep en bedacht dat dit veroorzaakt werd door te dunne borden voor de platten.
Dus besloot ze een derde boek te maken met dikke borden, waardoor inderdaad een flinke kneep ontstond. Maar tot haar grote verbazing en ergernis kampt dit drietal helaas met hetzelfde rug-kreukel-probleem. En niemand snapt waar dit probleem door veroorzaakt wordt. Wie van de lezers dit weet, mag het ons vertellen.

springrugboek van Corrie
met een te oppervlakkige kneep
springrugboek van Corrie
met forse kneep en dikke borden

We bekijken de boeken uitvoerig, maar tot een duidelijke oorzaak komen we niet.
Er worden diverse mogelijkheden bedacht:
– Loslaten van een laag van het ruggebord.
– Loslaten van de cachering van het linnen.
– Niet egaal opgedroogde lijm.
– Niet voldoende gelijmd.

Opvallend vinden we dat bij alle door ons gemaakte boeken het kapitaalband golft. We verklaren dat door de rek die er in het kapitaalband zit. Misschien zou je daarom het kapitaalband eerst met lijm moeten bewerken, voordat je het verwerkt aan kop en staart. Wie heeft daar ervaring mee??
Het springrugboek van Marjolein is bekleed met leer en Elefantenhaut. Schutbladen en Elefantenhaut heeft ze bedrukt met ingeïnkte varenbladeren. Toen alles droog was heeft ze er als beschermlaag ColorWorks hoogglans vernis overheen gespoten.

springrugboek van Marjolein

Jaap heeft op de rug een lichte verdieping gemaakt om er nog een titelschildje in aan te brengen.

springrugboek van Jaap met titelschild-uitsparing op de rug

dekblad en vliegend schutblad in springrugboek van Jaap
Ik - Ine - heb het boek gebonden in bruin leer en op het voorplat een collage geperst van zeer dun geschalmd leer, waarmee ik een impressie van schors wilde geven, in overeenstemming met de schutbladen: A3 prints van eigen foto’s van boomschorsen, die met CorelDraw bewerkt zijn.

springrugboek van Ine

Bert heeft geëxperimenteerd met het bewerken van de snedes en het boekbinders-linnen met ecoline.
De snedes heeft hij, vóór het in de band zetten van het boek, eerst gestijfseld, laten drogen, vervolgens met ecoline gekleurd, weer laten drogen en daarna ingesmeerd met smeervet om de snedes waterafstotend te maken en het afgeven van de inkt door vochtige vingers te voorkomen. Dat vet heeft hij net zo lang uitgewreven tot het onzichtbaar werd. Beter was misschien vaseline geweest, bedacht hij later, maar het resultaat met het smeervet oogt en voelt goed.
Daarna heeft hij de springrug in drie lagen karton aangebracht met konijnenlijm, in de hoop dat de rug dan wat harder wordt dan met PVA. Voor deze rug heeft hij gerecycled: kerststolkarton met op iedere laag in rood een stukje van de tekst: “prettige feestdagen”! Helaas is dat nu niet meer te zien, maar leuk voor ons verre boekbindersnageslacht dat ooit het boek sloopt en verbaasd uitroept: “kijk nou eens wat zij als maculatuur gebruikten!”
Nadat hij het boek bekleed had met rood gecacheerd linnen, heeft hij het linnen her en der bevlekt met zwarte ecoline. Ook dit geverfde linnen wilde hij met een beschermlaag tegen afgeven afwerken. Na vele proeven met allerlei lijmsoorten, o.a. stijfsel, pva, Winsor &Newton vernis, vaseline en smeervet, verkreeg hij uiteindelijk het beste resultaat met Collal plakselpoeder.

Als sluiting heeft hij een oud afgesleten zilveren boekslotje opnieuw gegraveerd en op de klamp zijn initiaal aangebracht.
En zo zijn schriften van de Action omgetoverd in een uiterst decoratief boek.

springrugboek van Bert gebonden met gelinieerde schriften van de Action
HUISVLIJT
Jaap vroeg of iemand belangstelling had voor losse 4-rings-mechanieken van verschillende afmetingen, die hij ooit gedemonteerd had uit oude ringbanden.
Bert kwam met het idee er een openslaande conserveringsdoos van te maken, om die te vullen met kunststofmappen van polyethyleen of polyester (Secol) of Silversafe voor kwetsbare documenten of foto’s.
Zijn idee heeft hij met een oude ordner verwezenlijkt!

conserveringsdoos gemaakt door Bert van een oude ordner
Vorige maand liet Corrie haar ontwerp zien voor een mapje waarin kaarten in envelopjes bewaard kunnen worden. Zij heeft er de afgelopen weken verder mee geëxperimenteerd en toont ons twee andere creaties. Het mapje met drie vakken van stevig karton is bekleed met bewerkt Tyvek en sluit magnetisch met een flap over het voorplat. Het andere mapje heeft tien envelopjes, is bekleed met papier dat bewerkt is met zijdevloei en verf en sluit ook met een flap met magneetstrips.
mapje dat Corrie vorige maand liet zien
mapje, bekleed met bewerkt Tyvek, ontworpen door Corrie
mapje, bekleed met papier dat bewerkt is met zijdevloei en verf, ontworpen door Corrie
Ik - Ine - heb bord beplakt met zijdevloei en tussen alle propjes boekbinderslijm aangebracht. Vervolgens het geheel afgedekt met huishoudfolie en een nacht in de pers laten liggen. De volgende dag kon het plastic er afgetrokken worden en kwam er een mooi plat geperst geheel tevoorschijn, dat ik gekleurd heb met acrylinkt.
De achterkant van het bord heb ik tegengeplakt met papier in de kleur van de geverfde voorkant. Daarna heb ik de borden gebruikt voor het maken van een boek met koptische naaiwijze en langsteekbinding.
propjes zijdevloei geplakt op bord
afgedekt met folie

na droging uit de pers
boek gebonden door Ine, met platten beplakt met zijdevloei en gekleurd met acrylinkt
MAKEN VAN EEN ‘INLEGDOOS’
We zijn geïnspireerd door de foto op pag. 35
in Handboek Boekbinden van J.H.Meijerink.

© foto op pag. 35 in Handboek Boekbinden
Dus besluiten we vandaag een poging te wagen zo’n doos te maken met een verdieping waarin het boek komt te liggen. Sommigen van ons gebruiken daar de recent gemaakt springrug voor, anderen een ooit eerder gemaakt boekje.
We hebben lang gediscussieerd over de volgorde waarin we de doos op gaan bouwen. Beginnen met de uiteindelijke grootte van de doos, of beginnen met het frame waarin het boek komt te liggen? En hoe gaat er bekleed worden? In losse delen of uit één stuk? Vragen waar we nog niet direct een eensluidend antwoord op hebben. Uiteindelijk worden er drie verschillende werkwijzen toegepast!
Jaap, Jopie, Corrie, Marjolein en ik beginnen met de uiteindelijke grootte van de doos en nemen als uitgangspunt de methode die we van Cor Aerssens geleerd hebben voor het bouwen van een stevige doos, dus bodem plakken op een grondplaat en zijwanden molenwieksgewijs plaatsen op de grondplaat en tegen de bodem.
Bij het zetten van de zijwanden wordt met het vouwbeen stevig tegen de rand gewreven en erop gelet dat het geheel haaks komt te staan.
Als alles goed gedroogd is, kunnen de uitstekende delen van de zijwanden afgesneden worden, zoals te zien op nevenstaande foto, waarop Jaap de doos rechtop op een verhoging geplaatst heeft om de uitsteeksels af te kunnen snijden.
Het frame van de verdieping komt te rusten op de wanden van het frame én op wanden die tegen de zijkant aan de binnenkant van de doos aangebracht moeten worden.
De hoogte van die wandjes wordt bepaald door de hoogte van het desbetreffende boek. Jaap heeft die maten al genomen en gaat nu de wandjes in de doos tegen de zijkanten lijmen.
Bert heeft alle onderdelen van de doos op maat gesneden en lijmt eerst de doos precies passend in elkaar en daarna het frame. Ook hij heeft aan de binnenkant van de doos lagere zijwanden gelijmd en plaatst vervolgens het frame in de doos en drukt het goed aan.

de zijwanden worden op de bodem gelijmd

wanden worden op het frame gelijmd

Bert plaatst het frame in de doos

het frame wordt stevig aangedrukt
Fem heeft het bouwen van deze doos het slimste van ons allemaal aangepakt
1. Zij begint met het snijden van twee identieke plaatjes, die de grootte hebben van de doos die je wilt maken. Op de foto hiernaast zijn dat plaatje A en B.

Plaatje B wordt de bodem van de doos.
Vervolgens wordt nog een grotere grondplaat gesneden, plaat C

.

2. Plaatje B wordt op grondplaat C gelijmd en afgeperst
3. Plaatje A vormt de clou van deze constructie! Dit is héél slim bedacht door Fem.
De sublieme toepassing van dit plaatje A wordt duidelijk in de volgende stappen!
Op dit plaatje A wordt het boek gelegd om aan te geven hoe groot het gat moet worden waar het boek in komt te liggen.

boek op plaatje A passen om middenstuk, dat uitgesneden moet worden, te bepalen
4. Vervolgens wordt dit middenstuk eruit gesneden en houd je een frame over
dat rond het boek past.
5. De grondplaat wordt uit de pers gehaald om frame A los op het opgeplakte plaatje B te leggen. A en B waren even groot, dus het past precies. Voor het heel nauwkeurig werken kan een hoekijzer rond B gelegd worden, zodat het frame exact op de juiste plek komt. Het frame dient als hulpmiddel om A straks op de juiste plek te lijmen.
6. Het uitgesneden middenstuk wordt de bodem van het gat, (de verdieping), waar het boek in komt te liggen. Dit uitgesneden deel wordt ingelijmd en in het frame geplakt. Het ligt nu dus op de exacte plaats. Het los liggende frame kan weggehaald worden en de grondplaat met de opgeplakte A en B plaatjes kan even in de pers.

middenstuk op B gelijmd

grondplaat met opgeplakte bodem van uiteindelijke doos (B)
en opgeplakte bodem van gat (A)
Het maken van een bodem op die plek op B is bijzonder slim, want de staande wandjes die de zijkanten van het gat vormen én de ondersteuning van het frame, kunnen nu ook op bodem B én tegen bodem A gelijmd worden, zodat er een zeer stevig gat ontstaat.

7. De zijwanden rondom de opgeplakte bodem A kunnen volgens de molenwiek-methode opgeplakt worden, maar mogen niet voorbij bodem B komen. De uitstekende delen van deze wandjes hoeven niet afgesneden te worden want ze komen toch onder het frame en geven ook extra stevigheid aan het frame. De lange kanten komen in de juiste looprichting, gelijk aan looprichting van de bodem. De hoogte van deze wandjes wordt bepaald door de hoogte/dikte van het boek. De wandjes worden haaks op B én tegen A gelijmd.

8. Vervolgens wordt de hoogte bepaald van de buitenwanden van de doos. Die hoogte is afhankelijk van de dekselconstructie die toegepast gaat worden. Komt de deksel erop te liggen of verzonken in de doos?
De lengte van die wanden hoeft niet exact te zijn, omdat ze molenwiekend opgezet worden. De looprichting van de lange kanten is gelijk aan de looprichting van de bodem.

Een lange zijwand wordt aan de rechterkant op grondplaat C en tegen bodem B exact gelijk met onderkant van B opgeplakt en haaks gezet. Vervolgens worden alle andere wanden ook haaks en molenwiekend geplaatst en na droging worden buitenwanden en grondplaat op maat gesneden.

Casco van de doos. De wanden rondom B moeten nog op maat gesneden worden.
Nu moeten nog de binnenwandjes aangebracht worden voor de ondersteuning van het frame. Ze moeten dus even hoog zijn als de wandjes van het gat, want daar komt immers het frame op te liggen.
Deze binnenwandjes kunnen wel óf niet tegen de binnenkant van de doos gelijmd worden, afhankelijk van de manier van bekleden. Als ze nu tegen de binnenkant gelijmd worden, moet de bekleding eroverheen geplakt worden.
Maar wordt eerst de doos bekleed, dan kunnen de onbeklede binnenwandjes tegen de inslagen van de bekleding geplakt worden. Ze zijn toch niet meer te zien als het frame in de doos geplaatst is.
Zo ook moet bedacht worden hoe gat en frame bekleed gaan worden. Apart of als één geheel. We besluiten daar thuis onze gedachten over te laten gaan en de volgende keer met de diverse oplossingen te komen.
Doos in wording van Fem.
De deksel komt binnen de wanden in de doos te vallen.
Het frame ligt nog los in de doos.
De grondplaat moet nog afgesneden worden.